Procedura Alarmowa Administrator Danych Dyrektor Ewa Żbikowska Dnia 15.12.2014 r. w podmiocie o nazwie Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Marii Konopnickiej w Lubaniu w celu pełnej kontroli oraz zapobieganiu możliwym zagrożeniom związanym z ochroną danych osobowych na podstawie art. 36.1. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 i Nr 153, poz. 1271 oraz z 2004 r. Nr 25, poz. 219 i Nr 33, poz. 285) wdraża dokument o nazwie „Procedura Alarmowa”. Zapisy tego dokumentu wchodzą w życie z dniem 15.12.2014 r. Definicje: Uchybienie - świadome lub nieświadome działania zmierzające do zagrożenia, wskutek których może dojść do utraty danych osobowych, kradzieży danych osobowych lub uszkodzenia nośników danych. Zagrożenie - świadome lub nieświadome działania, wskutek których doszło do utraty danych osobowych, kradzieży danych osobowych lub uszkodzenia nośników danych. ABI - Administrator Bezpieczeństwa Informacji ADO - Administrator Danych Osobowych 1. Procedura alarmowa Procedura alarmowa wskazuje na możliwe zagrożenia oraz definiuje „Dziennik Uchybień i Zagrożeń”, związany z niewłaściwym przetwarzaniem danych osobowych lub ich wyciekiem. Celem Procedury Alarmowej jest skatalogowanie możliwych uchybień i zagrożeń oraz opisanie procedur działania w przypadku ich wystąpienia, jak i również ograniczenie ich powstania w przyszłości. Integralną częścią Procedury Alarmowej jest „Dziennik Uchybień i Zagrożeń” - (załącznik nr 1), „Protokół Zagrożenia” - (załącznik nr 2), „Protokół Uchybienia” - (załącznik nr 3), prowadzony przez ABI w przypadku stwierdzenia naruszenia ochrony danych osobowych w podmiocie. 2. Charakterystyka możliwych „Uchybień i Zagrożeń” I. Uchybienia i zagrożenia nieświadome wewnętrzne i zewnętrzne Do uchybień i zagrożeń nieświadomych wewnętrznych i zewnętrznych należą działania pracowników podmiotu lub osób nie będących pracownikami podmiotu, w następstwie których może dojść lub doszło do zniszczenia danych, wycieku danych lub naruszenia ich poufności. W szczególności są to działania takie jak: - niewłaściwe zabezpieczenie dostępu do pomieszczeń, w których przetwarzane są dane osobowe, - niewłaściwe zabezpieczenie sprzętu komputerowego, - dopuszczenie do przetwarzania danych przez osoby nieposiadające upoważnienia, - pomyłki informatyków, - kradzież danych, - kradzież sprzętu informatycznego, - działanie wirusów i innego szkodliwego oprogramowania oraz inne działania, wskutek których dojdzie do utraty danych osobowych lub uszkodzenia nośników danych. II. Uchybienia i zagrożenia umyślne wewnętrzne i zewnętrzne Do uchybień i zagrożeń umyślnych wewnętrznych i zewnętrznych należą celowe działania pracowników podmiotu, w następstwie których może dojść lub doszło do zniszczenia danych, wycieku danych lub naruszenia ich poufności. W szczególności są to działania takie jak: - celowe zniszczenie danych osobowych lub nośników danych, - kradzież danych osobowych, - dopuszczenie do przetwarzania danych przez osoby nieposiadające upoważnienia, - kradzież danych, - kradzież sprzętu informatycznego, - działanie wirusów i innego szkodliwego oprogramowania oraz inne działania, wskutek których dojdzie do utraty danych osobowych lub uszkodzenia nośników danych. III. Uchybienia i zagrożenia losowe Do uchybień i zagrożeń losowych należą sytuacje losowe, w następstwie których może dojść lub doszło do zniszczenia danych, wycieku danych lub naruszenia ich poufności. W szczególności są to sytuacje takie jak: - klęski żywiołowe, - przerwy w zasilaniu, - awarie serwera, - pożar, - zalanie wodą. 3. Procedura postępowania w przypadku stwierdzenia naruszenia ochrony danych osobowych. Każdy pracownik podmiotu posiadający upoważnienie do przetwarzania danych osobowych, w przypadku stwierdzenia uchybienia lub zagrożenia ma obowiązek niezwłocznie powiadomić o tym fakcie Administratora Bezpieczeństwa Informacji lub Administratora Danych. Administrator Bezpieczeństwa Informacji w przypadku stwierdzenia uchybienia ma obowiązek: 1. odnotować każde uchybienie w „Dzienniku Uchybień i Zagrożeń” 2. sporządzić „Protokół Uchybienia” 3. wprowadzić procedury uniemożliwiające ponowne powstanie uchybienia Administrator Bezpieczeństwa Informacji w przypadku stwierdzenia zagrożenia ma obowiązek: 1. zabezpieczyć dowody, powiadomić policję (w przypadku włamania) 2. zabezpieczyć dane osobowe oraz nośniki danych 3. odnotować każde zagrożenie w „Dzienniku Uchybień i Zagrożeń” 4. sporządzić „Protokół Zagrożenia” 5. wprowadzić procedury uniemożliwiające ponowne powstanie zagrożenia 6. powiadomić o zaistniałej sytuacji Administratora Danych 7. podjąć próbę przywrócenia stanu sprzed zaistnienia zagrożenia 8. ADO wyciąga konsekwencje dyscyplinarne wobec osób odpowiedzialnych za zagrożenie 4. Rejestr Uchybień i Zagrożeń oraz szczegółowa instrukcja postępowania dla osób posiadających upoważnienie do przetwarzania danych osobowych w podmiocie Kod Uchybienia i zagrożenia Postępowanie w przypadku uchybienia lub zagrożenia uchybienia nieświadome wewnętrzne lub i zewnętrzne zagrożenia 1 Pomieszczenie, w którym Należy zabezpieczyć dane osobowe oraz powiadomić ABI. przechowywane są dane ABI sporządza protokół uchybienia. osobowe pozostaje bez nadzoru. 2 Komputer nie jest zabezpieczony Należy zabezpieczyć dane osobowe oraz powiadomić ABI. hasłem. ABI sporządza protokół uchybienia. 3 Dostęp do danych osobowych Należy uniemożliwić dostęp osób bez upoważnienia oraz mają osoby nieposiadające powiadomić ABI. ABI sporządza protokół uchybienia. upoważnienia. 4 Nieuprawniony dostęp do Należy powiadomić ABI, który powinien sprawdzić system otwartych aplikacji w systemie uwierzytelniania oraz sprawdzić czy nie doszło do informatycznym. kradzieży lub zniszczenia danych. ABI sporządza protokół uchybienia. 5 Próba kradzieży danych Należy nie dopuścić do kradzieży danych i powiadomić osobowych poprzez zewnętrzny ABI. ABI powinien zabezpieczyć nośnik danych nośnik danych. i powiadomić ADO. ABI sporządza protokół zagrożenia. 6 Próba kradzieży danych Należy nie dopuścić do kradzieży danych i powiadomić osobowych w formie ABI. ABI powinien zabezpieczyć dane i powiadomić ADO. papierowej. ABI sporządza protokół zagrożenia. 7 Nieuprawniony dostęp do Należy uniemożliwić dostęp osób bez upoważnienia oraz danych osobowych w formie powiadomić ABI. ABI sporządza protokół uchybienia. papierowej. 8 Dane osobowe przechowywane Należy powiadomić ABI. ABI powinien zabezpieczyć są w niezabezpieczonym pomieszczenie. ABI sporządza protokół uchybienia. pomieszczeniu. 9 Próba włamania do Należy zabezpieczyć dowody i powiadomić ABI. ABI pomieszczenia/budynku. sprawdza stan uszkodzeń, zabezpiecza dowody i wzywa policję. ABI sporządza protokół zagrożenia. 10 Działanie zewnętrznych aplikacji, Należy zrobić audyt systemów zabezpieczeń, wirusów, złośliwego a w szczególności systemów antywirusowych, firewall. oprogramowania. ABI powinien ocenić, czy nie doszło do utraty danych osobowych i w zależności od tego sporządzić protokół uchybienia lub zagrożenia. 11 Brak aktywnego Należy powiadomić ABI. ABI powinien zaktualizować lub oprogramowania nabyć oprogramowanie antywirusowe. ABI sporządza antywirusowego. protokół uchybienia. 12 Zniszczenie lub modyfikacja Należy zabezpieczyć dowody i powiadomić ABI. ABI danych osobowych w formie sprawdza stan uszkodzeń, zabezpiecza dowody papierowej. i powiadamia ADO. ABI sporządza protokół zagrożenia. 13 Zniszczenie lub modyfikacja Należy zabezpieczyć dowody i powiadomić ABI. ABI danych osobowych w systemie sprawdza stan uszkodzeń, zabezpiecza dowody informatycznym. i powiadamia ADO. ABI sporządza protokół zagrożenia. 14 Uszkodzenie komputerów, Należy powiadomić ABI. ABI powinien ocenić w wyniku nośników danych. czego doszło do zniszczenia i przywrócić dane z kopii zapasowej. ABI powiadamia ADO i sporządza protokół zagrożenia. 15 Próba nieuprawnionej Należy uniemożliwić dostęp osób do sprzętu interwencji przy sprzęcie komputerowego oraz powiadomić ABI. ABI sporządza komputerowym. protokół uchybienia. 16 Zdarzenia losowe. Należy oszacować powstałe starty i sporządzić protokół zagrożenia lub uchybienia. „Dziennik Uchybień i Zagrożeń” (załącznik nr 1 do Procedury Alarmowej) Kod Data i Rodzaj Opis zdarzenia Skutki Działania Podpis ABI godzina zdarzenia zdarzenia naprawcze zdarzenia (uchybienie/ zagrożenie) Nazwa i adres podmiotu Miejscowość i data ................................................…........................ ........................................... „Protokół Zagrożenia” (załącznik nr 2 do Procedury Alarmowej) Data i godzina wystąpienia zagrożenia ....................................................................................................... Kod zagrożenia ............................................................................................................................................ Opis zagrożenia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Przyczyny powstania zagrożenia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Zaistniałe skutki zagrożenia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Podjęte działania naprawczo-zapobiegawcze ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Administrator Bezpieczeństwa Informacji Administrator Danych Osobowych ….......................................................... …................................................... Podpis Podpis Nazwa i adres podmiotu Miejscowość i data ................................................…........................ ........................................... „Protokół Zagrożenia” (załącznik nr 2 do Procedury Alarmowej) Data i godzina wystąpienia zagrożenia ....................................................................................................... Kod zagrożenia ............................................................................................................................................ Opis zagrożenia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Przyczyny powstania zagrożenia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Zaistniałe skutki zagrożenia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Podjęte działania naprawczo-zapobiegawcze ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Administrator Bezpieczeństwa Informacji Administrator Danych Osobowych ….......................................................... …................................................... Podpis Podpis Nazwa i adres podmiotu Miejscowość i data ................................................…........................ ........................................... „Protokół Zagrożenia” (załącznik nr 2 do Procedury Alarmowej) Data i godzina wystąpienia zagrożenia ....................................................................................................... Kod zagrożenia ............................................................................................................................................ Opis zagrożenia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Przyczyny powstania zagrożenia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Zaistniałe skutki zagrożenia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Podjęte działania naprawczo-zapobiegawcze ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Administrator Bezpieczeństwa Informacji Administrator Danych Osobowych ….......................................................... …................................................... Podpis Podpis Nazwa i adres podmiotu Miejscowość i data ................................................…........................ ........................................... „Protokół Uchybienia” (załącznik nr 3 do Procedury Alarmowej) Data i godzina wystąpienia uchybienia....................................................................................................... Kod uchybienia ............................................................................................................................................ Opis uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Przyczyny powstania uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Zaistniałe skutki uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Podjęte działania naprawczo-zapobiegawcze ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Administrator Bezpieczeństwa Informacji Administrator Danych Osobowych ….......................................................... .................................................. Podpis Podpis Nazwa i adres podmiotu Miejscowość i data ................................................…........................ ........................................... „Protokół Uchybienia” (załącznik nr 3 do Procedury Alarmowej) Data i godzina wystąpienia uchybienia....................................................................................................... Kod uchybienia ............................................................................................................................................ Opis uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Przyczyny powstania uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Zaistniałe skutki uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Podjęte działania naprawczo-zapobiegawcze ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Administrator Bezpieczeństwa Informacji Administrator Danych Osobowych ….......................................................... .................................................. Podpis Podpis Nazwa i adres podmiotu Miejscowość i data ................................................…........................ ........................................... „Protokół Uchybienia” (załącznik nr 3 do Procedury Alarmowej) Data i godzina wystąpienia uchybienia....................................................................................................... Kod uchybienia ............................................................................................................................................ Opis uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Przyczyny powstania uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Zaistniałe skutki uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Podjęte działania naprawczo-zapobiegawcze ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Administrator Bezpieczeństwa Informacji Administrator Danych Osobowych ….......................................................... .................................................. Podpis Podpis Nazwa i adres podmiotu Miejscowość i data ................................................…........................ ........................................... „Protokół Uchybienia” (załącznik nr 3 do Procedury Alarmowej) Data i godzina wystąpienia uchybienia....................................................................................................... Kod uchybienia ............................................................................................................................................ Opis uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Przyczyny powstania uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Zaistniałe skutki uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Podjęte działania naprawczo-zapobiegawcze ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Administrator Bezpieczeństwa Informacji Administrator Danych Osobowych ….......................................................... .................................................. Podpis Podpis Nazwa i adres podmiotu Miejscowość i data ................................................…........................ ........................................... „Protokół Uchybienia” (załącznik nr 3 do Procedury Alarmowej) Data i godzina wystąpienia uchybienia....................................................................................................... Kod uchybienia ............................................................................................................................................ Opis uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Przyczyny powstania uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Zaistniałe skutki uchybienia ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Podjęte działania naprawczo-zapobiegawcze ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... Administrator Bezpieczeństwa Informacji Administrator Danych Osobowych ….......................................................... .................................................. Podpis Podpis „Sprawozdanie roczne stanu systemu ochrony danych osobowych” Administrator Danych Dyrektor Ewa Żbikowska Dnia 15.12.2014 r. w podmiocie o nazwie Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Marii Konopnickiej w Lubaniu w celu pełnej kontroli oraz zapobieganiu możliwym zagrożeniom związanym z ochroną danych osobowych na podstawie art. 36.1. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 i Nr 153, poz. 1271 oraz z 2004 r. Nr 25, poz. 219 i Nr 33, poz. 285) wdraża dokument o nazwie „Sprawozdanie roczne stanu systemu ochrony danych osobowych”. Zapisy tego dokumentu wchodzą w życie z dniem 15.12.2014 r. 1. „Sprawozdanie roczne stanu systemu ochrony danych osobowych” przeprowadza się raz w roku, z datą rok od chwili wejścia w życie tego dokumentu. Osobą odpowiedzialną za przygotowanie sprawozdania rocznego w podmiocie jest ABI. Sprawozdanie roczne przygotowuje się na podstawie dokumentu o nazwie „Raport roczny”, który stanowi załącznik nr 1 do „Sprawozdania rocznego stanu systemu ochrony danych osobowych” w podmiocie. Po przeprowadzeniu analizy stanu ochrony danych osobowych w podmiocie oraz uzupełnieniu „Raportu rocznego” ABI zwołuje zebranie, w którym uczestniczą: ABI, ADO i kierownicy działów lub referatów, w których przetwarzane są dane osobowe. Podczas zebrania ABI przedstawia uczestnikom stan zabezpieczeń, stan infrastruktury informatycznej, „Dziennik uchybień i zagrożeń” oraz omawiane są procedury zabezpieczające podmiot przed sytuacjami, w których może dojść do zniszczenia danych, wycieku danych lub naruszenia ich poufności. „Raport roczny” (załącznik nr 1 do „Sprawozdania rocznego stanu systemu ochrony danych osobowych”) Nazwa i adres podmiotu Miejscowość i data …................................................... …................................................... Zagadnienia omawiane na zebraniu Uwagi/wnioski Podsumowanie realizacji wytycznych z poprzedniego „Sprawozdania rocznego stanu systemu ochrony danych osobowych” Omówienie zmian procedur w systemie oraz zmian w systemie informatycznym Omówienie Dziennika Uchybień i Zagrożeń Wnioski oraz zadania do realizacji Uczestnicy zebrania Podpis uczestnika Podpis ABI Podpis ADO